Ultimi Nutizie

Attualità mundiale per u populu corsu

Rivista Principià

Tutte l’identità di Budapest

Tutte l'identità di Budapest

Budapest hè una cità fundamentale per l'Ungheria : u so gradu di centralità hè ancu più altu ch'è ciò chì Parigi hà in Francia o Atene in Grecia. L'articulu di Alessandru Napoli

Trenta-cinque Ungheresi da centu campanu in l'area metropolitana di Budapest (Pest county, in Hungarian Pest megye), chì significa 3.300.000 persone. A seconda cità di u paese, Debrecen, hà solu 212 000 abitanti. Quasi dui terzi di u PIB di u paese hè pruduttu in Budapest è intornu. A reta di cumunicazioni ferroviarie è autostradali cunverge nantu à Budapest: per andà in vittura da Szeged, à sudu-est di u paese è à un colpu di petra da a fruntiera cù a Serbia è da quella cù a Romania, à Nagykanizsa, à u suduvestu, à un passu di petra da a fruntiera croata è slovena, si viaghja da u sudu-est à u norduvestu è dopu da u norduvestu à u suduvestu, in breve, si passa per Budapest, cum’è per dì chì invece di viaghjà longu à l’ipotenusa si viaghja per e duie zampe.

Questi trè fatti sò abbastanza per affirmà a centralità di Budapest in u paese. U gradu di centralità di a capitale hè ancu più altu di ciò chì Parigi hà in Francia o Atene in Grecia o Lisbona in Portugallu. Stu fattu aiuta à spiegà perchè tanti stranieri, ancu quelli più vicinu à l'Ungheria funziunalmente (tedeschi è taliani vogliu dì), a lotta per capisce assai cose di Budapest, è di l'Ungheria in generale.

BUDAPEST DUAL CITY

Ma chì hè Budapest? Pensu chì una rifarenza à e numerose rapprisentazione attuale è pussibuli di a cità ci aiuta à capisce questu.

Budapest doppia cità. A parolla stessu palesa, chì significa Buda plus Pest. Dui cità sfarente, una nantu à a riva uccidintali è l'altra nantu à a riva est di u Danubiu. Unu si sviluppa in muntagna o à l'orlu di e muntagne, l'altru occupa a piaghja. Una era a cità di a plebe è di l'aristocrazia riunita intornu à a corte di i capi di a Curona di Santu Stefanu, l'altra a cità chì cresceva à l'aumentu di l'impurtanza di a burguesia è, inseme à a burguesia, di u pruletariatu. Unu puzza soprattuttu di u Medievu è di u Rinascimentu, l'altru di l'epica di a rivoluzione industriale.

Seculi è seculi anu da passà prima chì e duie cità, chì sin’à tandu si guardavanu da una riva à l’altra di u fiumu senza esse inseme, s’uniscenu per fà una sola cità. U puntu di svolta hè ghjuntu in u 1873, quandu e duie municipalità sò state fuse in una sola: chì era l'annu di nascita di Budapest, sei anni bè dopu à l'Ausgleich, quandu l'imperu Habsburgu diventò, in virtù di u "compromisu", un doppiu. munarchia, cù Franz Joseph I "Imperatore d'Austria è Rè d'Ungheria" è micca più solu Imperatore d'Austria.

In verità, un primu segnu di unificazione era ghjuntu in u 1849 quandu u conte Szechenyi, un mudernizatore impenitente chì in a storia cuntempuranea hè per l'Ungheria ciò chì Cavour hè per l'Italia, hà fattu custruisce u Lánchíd, u primu ponte (futuristicu per l'epica trà e duie sponde di u Danubiu. Sin’à a so inaugurazione, u cruciamentu da un latu à l’altru di u fiumu hà duvutu aduprà un ponte di pontone chì era alzatu in primavera è smontatu à a fine di u vaghjimu.

Ma lascemu u degnu cuntu solu per avà, hà digià statu inghjustamente tiratu da a giacca da a diritta è a manca parechje volte. Tuttavia, u dualismu buddista ferma quasi intactu oghje, mentri a nova burguesia rampante è certi espatriati cunquistanu e muntagne di Buda è cumpagnie immubiliarii straniere cumprà blocchi interi in Pest per trasfurmà in sede di cumpagnie terziarie avanzate, in alberghi o semplicemente per demolirli è custruìli. condomini di lussu.

BUDAPEST, L'ALTRA VIENNA

Budapest l'altra Vienna.

A rapprisentazione cusì riassunta offende parechji buddisti, è ancu quellu chì definisce Budapest cum'è una cità di l'Europa orientale . A rapprisintazioni hà quartieri di verità è quartieri di falsità. Per anni, da u 1949 in poi, Budapest hè stata assai daretu à Vienna. Avà ùn hè più u casu. Budapest hè rinnuvatu più veloce di a so cità surella è diventa a porta d'ingressu per quelli chì volenu investisce in tutta a nova Europa, riesci megliu cà Vienna. Per esempiu, sè avete bisognu di avvocati per guidà in decisioni d'investimentu è prucessi in i paesi di l'ex bloccu sovieticu, truverete megliu è più prezzu in Budapest. E forsi sò avvucati viennesi trasplantati in a capitale ungherese, chì s'appoghjanu in squadre di prufessiunali furmati assai ghjovani, chì parlanu parechje lingue è sò capaci di sbulicà perfettamente da u labirintu di e lege di i paesi di l'Europa orientale. Sò boni è costu menu.

Allora u folklore di e pasticcerie è i grandi ristoranti entra ancu in a cumpetizione trà e duie cità surelle, ma ùn avemu micca bisognu di trattà questu quì. È po ci saria a storia di a rivalità trà l'Opere di Budapest è di Viena : cù assai menu soldi, u primu riesce à tene à l'altru è avà si ristruttura.

BUDAPEST, PARIGI DI L'EUROPA CENTRALE

Budapest, una Parigi di l'Europa Centrale.

Rapprisintazioni chì avissi da travaglià, basta chì avemu capitu di ciò chì avemu parlatu. Funziona assai bè si, per esempiu, fighjemu à l'urbanistica à grande scala in stile Hausmann chì hè una di e figure di Pest. Senterete, per esempiu, chì l'avenue Andrassy (Andrássy út) hè i Champs-Élysées di l'Europa cintrali, è hè vera, è micca solu per via di a pianificazione urbanistica solemne, ma ancu perchè hè avà invasa da l'imprese di lussu. È per esse onestu, ancu più di a strada principale di a capitale francese ricordanu u so Faubourg Saint Honoré. Sè, invece, avemu riferitu à a vivacità di a vita notturna (oghje hè chjamata movida), a rapprisintazioni ùn hè micca valida: Budapest pò esse assai trasgressiva, è in parte hè, ma ferma pruvinciale. Tandu ferma una cità cù pocu arcubalenu, fora di Parigi : quì scuntrà una persona scura chì ùn hè micca turistu hè sempre quasi un avvenimentu, micca qualcosa chì face parte di u panorama suciale di ogni ghjornu.

Ciò chì avvicina Budapest à Parigi hè forse soprattuttu a prima ferrovia urbana sotterranea chì hè stata custruita in l'Europa cuntinentale, chì in ungherese si chjama Földalatti, evidenza di cumu Budapest, o piuttostu Pest, ùn avia micca cumplessi d'inferiorità versu l'altri capitali, è piuttostu. cuminciò à avè cumplessi di superiorità versu Vienna.


Questa hè una traduzzione automatica da a lingua italiana di un post publicatu in StartMag à l’URL https://www.startmag.it/mondo/budapest-ungheria/ u Sat, 18 Mar 2023 06:10:35 +0000.