Ultimi Nutizie

Attualità mundiale per u populu corsu

Rivista Principià

U veru seculu XVIII

U veru seculu XVIII

"Navi, penne è cannoni" di Linda Colley letto da Tullio Fazzolari

Ogni seculu durò centu anni è questu paria una certezza. Questu ùn hè micca statu u casu postu chì un grande storicu inglese, Eric Hobsbawm, hà definitu u XXmu seculu cum'è u seculu curtu, cuminciò cù a Prima Guerra Munniali è finisce in u 1991 cù u colapsu di l'Unioni Suviètica. À u cuntrariu, u XIXmu seculu diventa u seculu longu perchè principia cù a rivuluzione francese è finisce in u 1914. Per quessa, u XVIIImu seculu hè ancu cortu, finisci in u 1789.

U novu metudu di calculu hà una logica impeccable perchè hè basatu annantu à l'avvenimenti per dà à u seculu una caratteristica d'homogeneità. Ma hè tutalmente discrezionale finu à u puntu chì ancu e valutazioni di Hobsbawm ponu esse messe in quistione. Questu hè dimustratu da "Navi, penne è cannoni" (Rizzoli, 468 pagine, 26 euro) di Linda Colley. L'ughjettu di l'autore hè assolutamente micca di discutiri cù altri stòrici. Ma in fatti ri-valuta u XVIIImu seculu chì finisci per diventà micca solu un seculu più longu ma ancu unu di i più impurtanti per a storia muderna. Hè l'era di cunflitti chì determinanu novi arrangiamenti in Auropa è riprogettate l'imperi coloniali. Hè ancu l'era di e rivoluzioni è a prima vera guerra d'indipendenza cù quale i Stati Uniti sò liberi da a dominazione britannica. È finu à quì pò pare chì a storia di quellu periodu hè stata scritta solu cù "navi è cannoni" in una successione infinita di avvenimenti di guerra. Invece, u XVIIImu seculu hè sopratuttu u seculu di l'Illuminismu è ciò chì u distingue, cum'è spiega Linda Colley, hè a nascita di e prime custituzioni muderne. I "penne" sò ultimamente l'armi più putenti chì lasciaranu una marca indelebile per u futuru è quasi in ogni locu in u mondu.

Hè quasi ovviamente di ricurdà a carta custituziunale di i babbi fundatori americani. O e dichjarazioni di principiu dopu à a Rivuluzione francese. Ma ùn ci vole à scurdà di u Nakaz di Caterina II di Russia di u 1767 nè di u tentativu di i siparatisti di Corsica di dà si a so urganizazione in u 1775. Trà una guerra à l’altra, l’interessu per a custituzione si sviluppa quasi in ogni locu. Ancu i ribelli haitiani chì si ingannanu ch'elli sò diventati un imperu pruvate à dà un. I legislaturi appariscenu in Sierra Leone è in Tunisia induve Khayr al-Din introduce a prima custituzione islamica muderna. A Francia stessa ùn s'hè mai firmata in a ricerca d'un ordine megliu, tantu chì ancu duranti i centu ghjorni Napulione dumandò à Benjamin Constant, u so avversu storicu, di fà l'« Acte Additionel » per dà una volta più liberale à u so imperu.

S'ellu si piglia in contu a spinta guasi universale versu e custituzioni, u XVIIImu seculu ùn hè micca finitu cù l'assaltamentu di a Bastiglia. Cù un pocu esageratu, pò esse allargatu per a maiò parte di u XIX seculu quandu i sistemi più muderni sò intrudutti in Giappone è ancu in a chjuca isula di Pitcairn. Ma lighjendu u libru di Colley, si capisce chì u prugressu di a storia conta è chì ùn ci hè pocu puntu di mette in paghe per marcà un principiu è una fine. Dopu tuttu, era accunsentutu chì u cortu seculu era finitu cù u colapsamentu di l'Unioni Suviètica, ma fighjendu e cunsequenze, cù l'aggressione russa contr'à l'Ucraina, si dubita chì u XXmu seculu ùn hè micca finitu.


Questa hè una traduzzione automatica da a lingua italiana di un post publicatu in StartMag à l’URL https://www.startmag.it/mondo/navi-penne-e-cannoni/ u Sat, 20 Aug 2022 05:51:36 +0000.